အက်ဥ္းသားလဲလွယ္ေရး ႏွင့္ ပတ္သက္၍ Suaram လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕မွ Andika ႏွင့္ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္

ယခုလက္ရွိ မေလးရွားအစုိးရႏွင့့္ ျမန္မာအစုိးရတုိ႕၏ အက်ဥ္းသားလဲလွယ္ေရးကိစၥ ႏွင့္ပတ္သက္၍ လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ား ႏွင့္ မေလးရွားအတုိက္ခံပါတီမ်ား၊ အျခားအဖြဲ႕စည္မ်ားမွ ကန္႕ကြက္ၿပီးဖ်က္သိမ္းရန္ ေတာင္းဆုိေနၾကပါသည္။ ယင္းတုိ႕မွ ဤကိစၥကုိအစြမ္းကုန္ႀကဳိးပမ္းေနေသာ Suaram လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕မွာ ေလးစားဖြယ္ေကာင္းပါသည္။ ေအာက္ပါတုိ႕မွာ Suaram မွ Mr. Andika အားဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားေသာ သူ၏ေျဖဆုိခ်က္မ်ားကုိ မွီျငမ္းသည္။

ပထမဦးစြာ အက်ဥ္းသားလဲလွယ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ပတ္သက္၍ Suaram ၏သေဘာထားကုိ ေမးျမန္းရာသူက လုံး၀လက္ခံံႏုိင္ဖြယ္ မရွိေသာလုပ္ေဆာင္ခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဤကိစၥမွာအျပည္ျပည္ဆုိင္ရာတြင္ မေလးရွားအစုိးရအတြက္ အရွက္ရစရာေကာင္းေၾကာင္း၊ အက်ဥ္းသားမ်ား မ်ားျပားေနျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ကုိလူ႕အခြင့္အေရး ရႈ႕ေထာင့္မွ မည္သုိ႕မွ လက္မခံႏုိင္ေၾကာင္းေျပာပါသည္။ မေလးရွားအစုိးရ၏ ယခုစီစဥ္ေနမႈကုိ Suaram ၏အဓိက ဆန္႕က်င္လုပ္ေဆာင္ရမည္႕ အေရးတႀကီးကိစၥျဖစ္ေၾကာင္းေျပာပါသည္။

ေထာင္မ်ား၊ ကမ့္မ်ားတြင္ အဖမ္းခံေနရသူမ်ားအား UNHCR ႏွင့္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ခြင့္၊ ေတြ႕ရွိခြင့္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းရာ၊ ယင္းသည္ UNHCR ၏ေဆာင္ရြက္ေနပုံမ်ားကုိသိရွိေၾကာင္း၊ ေထာင္မ်ား ကမ့္မ်ားတြင္ အက်ဥ္းက်ခံေနရသူမ်ား က UNHCR ႏွင့္ေတြ႔ခြင့္ရေရးအတြက္ ေငြေပးရပုံမ်ားကုိ သိရွိေၾကာင္း၊ လ၀က ႏွင့္ဆက္သြယ္၍ ကမ့္မ်ားတြင္ေငြေပးရျခင္းမ်ားကုိ သိရွိေၾကာင္း၊ အခ်ဳိ႕မွာ ေထာင္ထဲတြင္ ရဲမ်ား၊ လ၀ကမ်ားႏွင့္ အဆင္မေျပ၍ ဒုကၡသည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း UNHCR ႏွင့္ေတြ႕ခြင့့္မရၾကေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ ထုိ႕အတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ခက္ခဲေသာ္လည္း ျပည္႕စုံေသာ အခ်က္အလက္မ်ား စုံစမ္းဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။

မေလးရွားတြင္ ျမန္မာႏွင့္တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႕မ်ား ရွိပါသည္။ အခ်ဳိ႕ကုိ UNHCR က အသိအမွတ္္ျပဳၿပီး၊ အခ်ဳိ႕ကုိအသိအမွတ္မၿပဳပါ။ ထုိအဖြဲ႕မ်ားတြင္ အခ်ဳိ႕အဖြဲ႕မ်ားမွာ ဒုကၡသည္မ်ားထံမွ ေငြေၾကးယူ၍ UNHCR လက္မွတ္ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနျခင္းမ်ား ရွိ၍၊ ေငြမေပးႏုိင္ေသာ သူမ်ားမွာ ဒုကၡသည္ျဖစ္သင့္ေသာ္လည္း၊ မည္သည္႕စာရြက္စာတမ္းမွ မရွိ၍ လုံၿခဳံမႈမရွိသည္ကုိလည္း သူကသိရွိေၾကာင္းေျပာပါသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ Suaram ႏွင့္ အျခား လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားပူးေပါင္း၍ ေထာင္မ်ား၊ ကမ့္မ်ားတြင္အက်ဥ္းက်ခံေနရေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသား အက်ဥ္းသားမ်ား ႏွင့္္ UNHCR ေတြ႕ဆုံေစ၍ အင္တာဗ်ဴးၿပီး ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိမွတ္ၿပဳကာကြယ္မႈမ်ားရေစကာ လြတ္ေျမာက္ရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာပါသည္။ ဤကိစၥအတြက္ မေလးရွားအစုိးရသုိ႕ ပန္ၾကားလႊာတင္ထားေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ ထုိပန္ၾကားလႊာကုိ မေလးရွားအစုိးရက လက္ခံၿပီးလားေမးေသာအခါ၊ ဖိအားေပး ႀကဳိးစားေဆာင္ရြက္ဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဆြးေႏြးရန္ရွိေၾကာင္းေျပာပါသည္။

ယခု သူတုိ႕အဖြဲ႕အေနႏွင့္ ေထာင္မ်ား၊ ကမ့္မ်ားတြင္ အက်ဥ္းက်ခံေနရေသာျမန္မာႏုိင္ငံသား စာရင္မ်ားစုေဆာင္း ေနေၾကာင္းေျပာပါသည္။ မေလးရွားျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး၏ ယခုရက္ပုိင္းအတြင္း ေကာ္မတီအသစ္၏လုပ္ငန္းစဥ္ အေသးစိတ္ေဆြးေႏြးမည္ ဟူေသာ အခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ေမးျမန္းရာ၊ သူက ထုိကိစၥ ရက္စြဲအတိအက် မသိေသးေသာ္လည္း၊ လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားအေနျဖင့္ အစီအစဥ္ဖ်က္သိမ္းရန္ ဖိအားေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။

အက်ဥ္းသားလဲလွယ္ေရး (Detainees Swap) ဟူေသာစကားအရ၊ ေၾကျငာခ်က္အရ၊ အက်ဥ္းသားဟူေသာ အေျခအေနမေျပာင္းဘဲ ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ ေထာင္မွ မိမိႏုိင္ငံ၏ ေထာင္တြင္ေျပာင္းေရြ႕အက်ဥ္းက်ခံရဦးမည္လား ေမးေသာအခါ၊ ဤအခ်က္မွာ ယခု Suaram အပါအ၀င္လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕အားလုံး ေမးျမန္းတုိက္ခုိက္ေနျခင္း ျဖစ္ၿပီး၊ အစုိးရသုိ႕ေမးခြန္းထုတ္ထားေသာ္လည္း ျပန္ၾကားမႈမရွိေသးေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ သူအေနႏွင့္မည္သုိ႕ ထင္သည္လဲ ေမးေသာအခါ ေသခ်ာမေျပာႏုိင္ေၾကာင္းေျပာပါသည္။ “ျမန္မာအက်ဥ္းသားမ်ားကုိ အက်ဥ္းသားအျဖစ္မွလႊတ္၍ ေနရပ္ျပန္ပုိ႕ျခင္းမဟုတ္ ဟူေသာအခ်က္မွာ စုိးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။” ျမန္မာအစုိးရအေနျဖင့္ မိမိႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ သေဘာထားႀကီးစြာျဖင့္ လြတ္လပ္ခြင့္ျပဳမည္မထင္ပါ။

ဤႏုိင္ငံတြင္ စာရြက္စာတမ္းသက္တမ္းကုန္၍၊ စာရြက္စာတမ္းမရွိ၍၊ အဖမ္းခံထားရသူမ်ား၊ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ အက်ဥ္းသားအျဖစ္က်ခံေနျခင္းမွ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ထပ္မံအက်ဥ္းက်ခံရဦးမည္ဆုိလွ်င္ ဟူေသာအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားက မည္သုိ႕ေဆာင္ရြက္ေနပါသနည္းဟုေမးရာ၊ သူကအစီအရင္ခံစာတြင္ ဤအခ်က္ကုိလည္း ေမးခြန္းတစ္ခုအျဖစ္ေမးထားၿပီးအစုိးရမွ ေျဖရွင္းေပးရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ UNHCR ႏွင့္လည္းေဆြးေႏြးရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာပါသည္။

ထုိ႕ေၾကာင့္ ယခုလက္ရွိမေလးရွားအစုိးရႏွင့္ ျမန္မာအစုိးရတုိ႕ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနၾကေသာ၊ အက်ဥ္းသားလဲလွယ္ေရး အစီအစဥ္္ကုိ လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕အားလုံးႏွင့္ အတုိက္အခံပါတီမ်ားမွ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႕က်င္ေဆာင္ရြက္ ေနေသာေၾကာင့္ မၾကာမီရလဒ္ေကာင္းရလာလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါသည္။

အေမး။ ။ ႏြားေက်ာင္းသား (Friend Ever)

အေျဖ။ ။ Andika (Suaram)

REF: Tele-conversation