ျမစ္ ႏွင့္ ေရကာတာ

၂၀ ရာစု အတြင္း ကမာၻေပၚတြင္ ႀကီးမားေသာဆည္ေပါင္း ၅၀၀၀၀ ေက်ာ္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ အက်ဳိးဆက္ဆုိးက်ဳိး မ်ားမွာမေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္ မ်ားလွသည္။ မ်ဳိးစိတ္မ်ား မ်ဳိးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္ျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း၊ သစ္ေတာႏွင့္ စုိက္ပ်ဳိးေျမမ်ားပ်က္စီးျခင္း၊ လူသန္းေပါင္းမ်ား ေ႐ႊ႕ေျပာင္းရျခင္း စသည္တုိ႔ ျဖင့္ ဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားစြာ မေရမတြက္ႏုိင္။

၁။ ျမစ္မ်ားသဘာ၀အတုိင္း သက္တမ္း႐ွည္ ရပ္တည္ရန္ ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးသနည္း။

႐ွင္သန္ေနေသာျမစ္မ်ားသည္ ကမာၻႀကီးအတြက္အလြန္အေရးႀကီးၿပီး၊ လူႏွင့္ သက္႐ွိတုိ႕အသက္႐ွင္ရပ္တည္ ရန္အတြက္ သဘာအေလွ်ာက္ အက်ဳိးျပဳ၊ အက်ဳိးေဆာင္ေပးပါသည္။ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ မ်ားစြာေသာ သစ္ေတာမ်ား၊ သက္႐ွိမ်ား သည္ျမစ္ကုိ မွီခုိ ႐ွင္သန္ၾကသည္။ လူမ်ား ေသာက္သုံးရန္၊ အပင္မ်ား ေရရရန္၊ ေလွ်ာ္ဖြပ္ရန္၊ အစားအစာ ႏွင့္ေဆး၀ါး ဆုိင္ရာအရင္းမ်ားစြာ ေပးရန္၊ ေဆာက္လုပ္ေရး အတြက္လုိအပ္ေသာ သဲမွအစ၊ မ်ားစြာေသာ အရာတုိ႔ကုိေပးဆပ္ရန္ ျမစ္တုိ႔သည္ ေတာေတာင္ အထပ္ထပ္ကုိ ပင္ပန္း ႀကီးစြာ စီးဆင္းၾကရသည္။ ကမ္းနားတစ္ေလွ်ာက္ လူတုိ႔အတြက္ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း၊ သြန္ခ်လုိက္ေသာ အမႈိက္သ႐ုိက္တုိ႔ကို သယ္ေဆာင္႐ွင္းလင္း၊ ေျမဆီေရ၀ ေအာက္ေျမေၾကာေရျဖည္႕၊ ဒါေတြမက ခရီးသြားေရးအတြက္ပါ အက်ဳိးေဆာင္သည္။ ျမစ္သည္ ေရကုိစီးဆင္းေစျခင္း သာမက၊ ေအာက္ၾကမ္းျပင္ ႏွင့္ ကမ္းပါးတုိ႔ကုိတုိက္စားၿပီး၊ ယင္း၌ ပါ၀င္သည္႕ ႁကြယ္၀ေသာ ဓာတု ပစၥည္း၊ ဓာတ္ဆား မ်ားႏွင့္ သမေစၿပီး၊ လူသားတုိ႔အတြက္ စုိက္ပ်ဳိးေျမအျဖစ္ ျပန္လည္ ပုိ႔ခ်ေပးသည္။ ပင္လယ္တြင္း စီး၀င္ေသာ ျမစ္၀ ေရခ်ဳိ ေရငန္ ဆုံေသာေနရာသည္ ငါးမ်ဳိးေပါင္းမ်ားစြာ ႐ွင္သန္ေနထိုင္ၾကၿပီး၊ လူတုိ႔အတြက္မ်ားစြာ အက်ဳိးျပဳသည္။
 
၂။ ဆည္ႀကီးမ်ားသည္ ျမစ္မ်ားႏွင့္ ယင္းတုိ႔၏ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ မည္သုိ႔ သက္ေရာက္ေစသနည္း။

ျမစ္ႀကီးမ်ားတြင္ ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္ျခင္းေၾကာင့္ လူသားမ်ား ႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ထိခုိက္ေစသည္။ ျမစ္တစ္ခု ကုိ ပ်က္စီးေစေသာေၾကာင္းမ်ားတြင္ ေရကာတာ ေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္းသည္ အဆုိးဆုံး ျဖစ္ပါသည္။ ေရကာတာ သည္ ျမစ္တစ္ခု၏ ေရစီးဆင္း မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး အသုံးခ်ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏႈန္းႏွင့္ဓာတ္ဆားမ်ား ေရကာတာ ႏွင့္ ဆည္ထဲတြင္ ပိတ္မိေနၿပီး အလဟႆျဖစ္သြားျခင္း၊ ျမစ္အပူခ်ိန္ ႏွင့္ ဓာတုပစၥည္း ပါ၀င္မႈ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ ေျမၿပဳိျခင္း၊ ေသာင္ထြန္းျခင္း၊ ဘူမိဆုိင္ရာဆုိးက်ဳိးမ်ား ျဖစ္ေပၚျခင္း၊ ေဂဟေဗဒစနစ္ ကေမာက္ကမျဖစ္ျခင္း စသည္ စသည္ ျဖင့္ မေရတြက္ႏိုင္ပါ။ ယခုအခါ ေရကာတာေပါင္း ၄၅၀၀၀ ေက်ာ္သည္ ႀကီးမားေသာျမစ္ၾကီးမ်ားကုိ ပိတ္၍ တည္ေဆာက္ထားသည္။ ကမာၻ႕ေရခ်ဳိ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ကို ေရကာတာႀကီးမ်ား၊ ဆည္ႀကီးမ်ားက သုိေလွာင္ထားသည္။ အကယ္၍ ကမာၻ႕ ဇီ၀စနစ္ႀကီးတည္တံ့ရန္၊ ျမစ္မ်ားေရ႐ွည္တည္တံ့ ၿပီး မ်ားစြာေသာသက္႐ွိတုိ႔ ႐ွင္သန္ေရး ဆက္လက္ အက်ဳိးျပဳႏိုင္ရန္၊ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔သည္ ေရကာတာမ်ား၊ ဆည္ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္မည္႕အစား၊ အျခားေသာနည္းလမ္းျဖင့္ မိမိတုိ႔လုိအပ္ခ်က္ကို ျဖည္႕ဆည္း ရန္ ႀကံဆသင့္သည္။

၃။ လူတို႔ကုိ ႀကီးမားေသာ ေရကာတာ၊ ဆည္မ်ားက မည္သုိ႕သက္ေရာက္ေစသနည္း။

ေရကာတာေၾကာင့္ ခန္႔မွန္းေျခ လူဦးေရ သန္း ၄၀ မွ သန္း ၈၀ တုိ႔သည္ မိမိ တုိ႔၏ အုိးအိမ္ေျမယာမ်ားမွ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းဖယ္႐ွားခံခဲ့ရၿပီး။ ယေန႔ကာလတြင္ ႏွစ္စဥ္ ခန္႔မွန္းေျခ လူ ၂ သန္းမွ် ေရကာတာတည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္း ခံေနၾကရသည္။ ေရကာတာတည္ေဆာက္ေသာ ေနရာ၏ ျမစ္ေအာက္ပုိင္းတြင္ေနထုိင္သူမ်ားမွာ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းမ်ား ဆုံး႐ႈံးျခင္း၊ ေရညစ္ညမ္းျခင္း၊ စုိက္ပ်ဳိးေျမမ်ား ေျမဆီေျမၾသဇာ မရေတာ့ျခင္း၊ သဘာ၀ေျမၾသဇာမရေတာ့၍ သစ္ေတာမ်ား ပ်က္စီးၿပဳန္းတီးျခင္း၊ ေရႀကီးမႈ ဆုိး႐ြား ျခင္း တုိ႔ျဖစ္လာေတာ့သည္။

ေရကာတာေၾကာင့္ ေနရပ္မွဖယ္႐ွားျခင္းခံရ သူမ်ား အားလုံး လုိလုိသည္ ပိုမုိ၍ ဆင္းရဲသြားၾကၿပီး၊ မည္႕သည္႕အက်ဳိးအျမတ္ကိုမွ် မခံစားရေပ။ နာဖ်ားျခင္း၊ က်န္းမာေရး ပုိမုိဆုိး႐ြားလာျခင္း ႏွင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား ခံစားရျခင္းမ်ား ဆက္၍ဆက္၍ ခံစား ၾကရသည္။ အလယ္အလတ္ ႏွင့္ အေျခခံ လူတန္းစား တုိ႔မွာ အခံရဆုံး ျဖစ္သည္။ ဆင္းရဲသား လယ္သမားမ်ား၊ ေနရပ္ေျမကုိ ခ်စ္ျမတ္ႏိုး၍ အျခားအရပ္သုိ႔ မေျပာင္းေ႐ႊ႕ဘဲ ရသမွ်ႏွင့္ လုပ္ကုိင္စားေသာက္ ေနထုိင္ၾကသူမ်ား။ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခံရသူမ်ားသည္ သင့္ေလွ်ာ္ေသာ ေလ်ာ္ေၾကးမ်ား မရ႐ွိၾကေပ။ ေပးေသာပမာဏမွာလည္း ယင္းတုိ႔အတြက္ ေနရပ္၀န္းက်င္ အသစ္တြင္ ျပန္လည္အေျခခ် ေနထုိင္ရန္ လုိအပ္ေသာအေျခအေန၏ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းပင္မလုံေလာက္ပါ။ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခံရသူမ်ားသည္ ပုိမုိေကာင္းမြန္ေသာ ဘ၀အေျခအေန ရမည္ဟု ကတိရခဲ့ၾကေသာ္လည္း၊ တကယ္တမ္း ဘာတစ္ခုမွ် မရၾကပါ။

၄။ ေရကာတာ ရင္းျမစ္ေၾကာင့္ ရ႐ွိေသာ လွ်ပ္စစ္သည္ ႐ွင္းသန္႔ စြမ္းအင္ျဖစ္ပါရဲ႕လား။

ေရကာတာမ်ားသည္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ထုတ္ရန္ သန္႔႐ွင္းေသာ အရင္းအျမစ္မဟုတ္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆုိေသာ္ယင္းတုိ႔ေၾကာင့္ လူမႈပတ္၀န္းက်င္တြင္ ထိခုိက္နစ္နာ ဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေစေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေလ့လာမႈမ်ားကေျပာသည္မွာ ဆည္မ်ားတြင္သုိေလွာင္ ထားေသာေရမ်ားတြင္ သက္႐ွိတုိ႔အတြက္လုိအပ္ေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ဓာတ္ျပယ္ပ်က္စီးျခင္းေၾကာင့္ ဖန္လုံအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ထုတ္လႊတ္မႈမွာ ေလထုကုိ အညစ္ညမ္းဆုံးျဖစ္ေစေသာ တြင္းထြက္ေလာင္စာသုံး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး စက္႐ုံမ်ား ထုတ္လႊတ္မႈထက္ ပုိသည္။ ဘရာဇီးႏုိင္ အေမဇုန္သစ္ေတာအတြင္း႐ွိ Uatuma ျမစ္ေပၚ႐ွိ Balbina ေရကာတာေၾကာင့္ ထုတ္လႊတ္ေသာ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိဒ္ သည္ ေက်ာက္မီးေသြးေလာင္စာသုံး လွ်ပ္စစ္စက္႐ုံထက္ အဆေပါင္း ၂၀ မွ ၄၀ ႐ွိသည္။

၅။ ေရကာတာျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေသာ လွ်ပ္စစ္သည္ ေစ်းႏႈန္းသက္သာသည္ မဟုတ္သေလာ။

စီးပြားေရးအရဆုိေသာ္ ေရအားလွ်ပ္စစ္သည္ ေရကာတာမ်ား တည္ေဆာက္ၿပီးလွ်င္ ထုတ္လုပ္မႈ ကုန္က်စရိတ္အလြန္သက္သာသည္။ ျပႆနာမ်ားမွာ ေရကာတာ ႏွင့္ ေရေလွာင္ကန္ဆည္ႀကီးမ်ား ေဆာက္လုပ္သည္႕ရာတြင္ ေငြေၾကး ကုန္က်စရိတ္ အလြန္မ်ားျခင္း၊ တည္ေဆာက္ခ်ိန္ၾကာျမင့္ျခင္း၊ ႀကဳိတင္လ်ာထားေသာ ကုန္က်စရိတ္ထက္ ႏွစ္ဆ မွ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပုိမုိကုန္က်ျခင္း စသည္တုိ႔ျဖစ္သည္။ ေတာင္အေမရိက ႐ွိ Itaipu ေရကာကုိတည္ေဆာက္စက $20 billions ခန္႔မွန္းခဲ့ေသာ္လည္း၊ တည္ေဆာက္ခ်ိန္ ၁၈ ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီး $100 billion ခန္႔ကုန္က်ခဲ့သည္။

ေရကာတာမွ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္႕လွ်ပ္စစ္ပမာဏ ကိုအမ်ားအားျဖင့္ မရပါ။ ဆည္တည္ေဆာက္ေသာသူမ်ား၊ တာ၀န္ ႐ွိသူမ်ား သည္ ယင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ႏွင့္ အစစ အရာရာ ဆုံး႐ႈံးမႈ မ်ားကုိ တာ၀န္မယူ ၀န္မခံၾကပါ။ ေရအားလွ်ပ္စစ္ကုိ ျဖန္႔ေ၀ရာတြင္ ကုန္က်စရိတ္ပုိမ်ားသည္။ အားလုံး ကိုတြက္ခ်က္ၾကည္႕လွ်င္ ေရအားလွ်ပ္စစ္သည္ ေစ်းႏႈန္းသက္သာျခင္း မ႐ွိပါ။

၆။ ေရကာတာဆန္႔က်င္သူမ်ားက မည္သုိ႔အႀကံျပဳသနည္း။

မည္သုိ႔ေသာ စြမ္းအင္ပင္ရင္းမွ အျပစ္ကင္းသည္မ႐ွိ။ စက္မႈ ႏွင့္ နည္းပညာ တစ္ဟုန္ထုိး တုိးတက္ေနေသာ ယေန႔ေခတ္တြင္စြမ္းအင္ လုိအပ္မႈမွာ မျဖည္႕ဆည္းႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ေနသည္။ စြမ္းအင္ကုိ တန္ဖုိး ႐ွိ႐ိွမွ်တစြာသုံးစဲြျခင္း၊ မ်ားစြာေသာေနရာတုိ႔တြင္ စြမ္းအင္ျပဳန္းတီး မႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေနျခင္း၊ (အိႏၵိယတြင္ စြမ္းအင္ ၅၀% သည္ သုံးစဲြသူမ်ား ထံမေရာက္ဘဲ ဆုံး႐ႈံးသည္။ ထုိသုိ႔ မျဖစ္လွ်င္ ေနာက္ ၁၀ စုႏွစ္ တစ္ခု ပုိ၍ စြမ္းအင္ေပးႏိုင္ၿပီး ယခုလက္႐ွိကုန္က်စရိတ္လည္း က်ဆင္းသြားမည္ဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကေျပာပါသည္။) လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံ အမွန္တကယ္ လုိအပ္ၿပီးဆုိလွ်င္လည္း ေလအားစြမ္းအင္၊ ေနစြမ္းအင္၊ ေျမထုအပူစြမ္းအင္ (အနာဂတ္တြင္ တုိးတက္ ျဖစ္ေပၚလာမည္႕ လႈိင္းစြမ္းအင္၊ ႏွင့္ အျခားနည္းပညာမ်ား) တုိ႔ သည္အက်ဳိးမ်ားစြာ ႐ွိပါသည္။ အ႐ြယ္အစားေသးငယ္ေသာ ေရကာတာ မ်ားကုိ ေက်းလက္မ်ား၊ ႐ြာမ်ား အတြက္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ရရန္ ရည္႐ြယ္သင့္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ျမစ္ကုိ သဘာ၀အတုိင္း ဆက္လက္႐ွင္သန္ေစႏိုင္ၿပီး၊ ျမစ္၏သံယံဇာတ မ်ားကုိထိခုိက္မႈမ႐ွိေစရ။ ေရသတၱ၀ါ မ်ား ေ႐ြ႕ေျပာင္းေနထိုင္ျခင္းကုိ လည္း အဟန္႔အတား မျဖစ္ေစရ။ ေျမၾသဇာ ႏႈန္းေျမပုိ႔ခ် မႈကုိလည္း မထိခုိက္ေစရ။ ထုိသုိ႔ေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား ျဖင့္သာ လက္ခံႏိုင္ပါသည္။

၇။ ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေရကာတာေၾကာင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈမက်ဆင္းေအာင္မည္သုိ႔ေဆာင္႐ြက္မည္နည္း။

အျခားေသာ ရင္းႏွီး ႁမႈပ္ႏွံမႈမ်ား ကဲ့သုိ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံ မ်ားတြင္ ေရကာတာမ်ား၊ ဆည္မ်ားေဆာက္ရန္ေငြေၾကးမလုံေလာက္ပါ။ စီမံကိန္းတြင္ လာဘ္စားမႈမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး အ႐ႈပ္ေထြးမ်ား၊ ျခစားမႈမ်ား ျဖစ္ၿမဲ ျဖစ္ပါသည္။ ကမာၻေရကာတာ ေကာ္မ႐ွင္မွ ခ်မွတ္ထားသည္မွာ ေရကာတာတည္ေဆာက္ပါက - ျပည္သူလူထု ႏွင့္ ေရကာတာေနရာ ၀န္းက်င္တုိ႔ကုိ အသိေပး သေဘာတူညီမႈ ရယူျခင္း၊ သေဘာတူညီမႈ ရၿပီးမွသာ ေနာက္တစ္ဆင့္ ေလွ်ာ္ေၾကးလုံေလာက္ ထုိက္တန္စြာေပး ျခင္း၊ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခံရသူမ်ားသည္ ေရကာတာ မွ အက်ဳိးအျမတ္ခံစားေစျခင္း စသည္တုိ႔ႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္မထိခုိက္ေစေသာ ေၾကာင္း သက္ေသမ်ား စသည္တုိ႔ကုိအေျခခံ တည္ေဆာက္ရသည္။ ေတာင္အာဖရိက မွလြဲ၍ မည္သည္ ႏိုင္ငံမွ လုိက္နာျခင္း မ႐ွိ။ ထုိေၾကာင့္ဤ ျပႆနာကုိ ေျဖ႐ွင္း ရန္မျဖစ္ႏုိင္ေသးပါ။ ေရကာတာ မတည္ေဆာက္လွ်င္ မ်ားစြာေသာ လူတုိ႔ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း မ႐ွိႏိုင္။

၈။ ေရကာတာ ေၾကာင့္အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္း မ်ားေမွ်ာ္လင့္၍ ရပါသလား။

မရပါ။ ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျပည္ပမွ ကၽႊမ္းက်င္ေသာပညာ႐ွင္မ်ား ဦးစီး၍ တည္ေဆာက္ၾကၿပီး၊ ေဒသခံႏွင့္ ႏုိင္ငံသားတုိ႔မပါ၀င္ပါ။ တည္ေဆာက္ၿပီးပါက ထိန္းသိမ္း မႈကုိ ယင္းကၽြမ္းက်င္ပညာ႐ွင္မ်ားသာ ဆက္လက္၍ ေဆာင္႐ြက္ၾကသည္။ လုပ္သားဦးေရ အနည္းငယ္သာ လုိသည္။ ေလအားလွ်ပ္စစ္စက္႐ုံ အလုပ္အကုိင္ ၄ ဆ - မွ - ၁၀ ဆ ပုိ၍ဖန္တီးေပးသည္။

၉။ ေရကာတာသည္ ေရႀကီးမႈကုိကာကြယ္ရန္ထိေရာက္သလား။

ေရႀကီးျခင္းကုိ ကာကြယ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ဆည္ႀကီးမ်ားေၾကာင့္ ယခင္လူမ်ား အတြက္ေျမၾသဇာရခဲ့ေသာ ေရလႊမ္းလြင္ျပင္ သည္ ေျမၾသဇာ မရေတာ့။ ေရႀကီးျခင္းကုိ ကာကြယ္ႏုိင္သည္ ဟု စိတ္ခ်ယုံၾကည္၍ေနၾကၿပီး၊ ျပင္းထန္ဆုိး႐ြားေသာေရႀကီးခ်ိန္တြင္ မည္သုိ႔မွ ျပင္ဆင္မႈမရွိ ၍ အဆေပါင္းမ်ား၊ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ပုိ၍ဆုံး႐ႈံး ရပါသည္။ ေရႀကီးမႈကုိကာကြယ္ႏိုင္ေသာ ထိေရာက္ေသာနည္းပညာ မ်ား႐ွိေနပါၿပီး။

၁၀။ ေရသုိေလွာင္ ရန္အတြက္ ဆည္ေရကာတာ လုိအပ္သည္ မဟုတ္လား။

ေရသုိေလွာင္ေရးသည္ ကမာၻေပၚတြင္ အလြန္အေရးပါ သည္။ လူဦးေရတုိးတက္လာျခင္း၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ အနာဂတ္အတြက္ ေရသုိေလွာင္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။ သုိ.ေသာ္ ေရႏွင့္ ေဂဟစနစ္ကုိ မထိခုိက္ ေစရပါ။ တုိးတက္ေသာ နည္းပညာ၏ အကူအညီျဖင့္ သဘာ၀တရားမထိခုိက္ေအာင္ စီစဥ္ရမည္။

၁၁။ ေရကာတာမ်ားေၾကာင့္ အႏၱရာယ္ ႐ွိသလား။

ေရကာတာမ်ားသည္ သက္တမ္းၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ ပုိမ်ားလာသည္။ ကမာၻေပၚ႐ွိ ေရကာတာ ၅၀၀၀ ေက်ာ္သည္ သက္တမ္း ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ၿပီး။ US ႐ွိေရကာတာမ်ားသည္ ႏွစ္ ၄၀ သက္တမ္း႐ွိေနၿပီး။ ယင္းတုိ႔ကုိ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္ ရံပုံေငြနည္းေနၿပီး၊ ဘီလီယံ မ်ားစြာကုန္က်မည္။ သုိ႔မဟုတ္ပါက ယင္းဆည္မ်ားသည္ အနာဂတ္အတြက္ အႏၱရာယ္မ်ားပါသည္။ သုိေလွာင္ထားသည္႕ေရအေလးခ်ိန္ေၾကာင့္ ငလ်င္လႈပ္ျခင္း၊ ငလ်င္ပုိမုိဆုိး႐ြားေစၿပီး ၿပဳိက်ကာ ေရလႊမ္းပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားျဖစ္ပါမည္။ လက္႐ွိေရကာတာမ်ားမွာ အနာဂတ္အတြက္ အႏၱရာယ္အလြန္ႀကီးပါသည္။ အနာဂတ္ တြင္ ပုိမုိဆုိး႐ြားေသာ မုန္းတိုင္းမ်ား၊ ေရႀကီးမႈမ်ားကုိ ေရကာတာမ်ားက အင္အားျဖည္႕ပုိ၍ ျပင္းထန္ေစပါမည္။

၁၂။ ေရကာတာမ်ား ဖ်က္သိမ္းျခင္း။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံသည္ ေရကာတာဆည္ ၅၅၀၀ ႐ွိ၍ ကမာၻေပၚတြင္ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ၿပီး၊ ယခုအခါ အသစ္ေဆာက္လုပ္ျခင္း မ႐ွိေတာ့။ တည္ေဆာက္ထားေသာ ဆည္မ်ား ေၾကာင့္ မ်ားစြာ ကုန္က်ေနပါသည္။ ေရကာတာမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ျမစ္မ်ားကုိ အသက္ျပန္သြင္းရန္ ႀကဳိးပမ္းေနၾကၿပီး။ ၿပီးခဲ့ေသာ ၁၀ စုႏွစ္အတြင္း ေရကာတာ ၁၀၀ ေက်ာ္ဖယ္႐ွားၿပီး၊ ျမစ္သဘာ၀ ႏွင့္ ေရစီးရွင္သန္ေစရန္၊ ေရသတၱ၀ါတုိ႔ ျပန္လည္ ႐ွင္သန္ေနထုိင္ႏုိင္ရန္ အျပင္းအထန္ ႀကဳိးပမ္းခဲ့ၾကသည္။

၁၃။ ေရကာတာ ဆန္႔က်င္သူမ်ားသည္ ေရကာတာတည္ေဆာက္မႈအားလုံးကို ဆန္႔က်င္ပါသလား။

ေယဘုယ်အားျဖင့္- မဟုတ္ပါ။ ေရကာတာတည္ေဆာက္မည္႕စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေကာင္းက်ဳိး၊ ဆုိးက်ဳိး၊ သတင္းအခ်က္အလက္ အားလုံးကုိ ျပည္သူမ်ားသုိ႕ အရင္ဆုံး ဖြင့္ဟအသိေပးေၾကျငာ ရမည္။ ရင္းႏွီး ႁမႈပ္ႏွံသူမ်ားသည္ ပညာ႐ွင္မ်ားစြာတုိ႔၏ အႀကံျပဳခ်က္၊ တားဆီးခ်က္တုိ႕ကုိ လုိက္နာရမည္။ စီးပြားေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ လူမႈေရး၊ ကုန္က်စရိတ္၊ စသည္႕တုိ႔အျပင္ တည္ေဆာက္မႈေၾကာင့္ ထိခုိက္နစ္နာေ႐ႊ႕ေျပာင္းရမည္႕သူအားလုံး သေဘာတူမွသာ တည္ေဆာက္ရမည္။ အေရးႀကီးဆုံး အခ်က္ - ပင္လယ္ ႏွင့္ ျမစ္ဆုိင္ရာ ကၽႊမ္းက်င္ပညာ႐ွင္မ်ား၏ - "ျမစ္ကုိ မေသေစႏုိင္၊ ေဂဟစနစ္ထိခုိက္မႈ နည္း၊ အက်ဳိးဆက္သဘာ၀ဆုိးက်ဳိးနည္း" - ဟူေသာအာမခံ ေထာက္ခံခ်က္ရမွသာ..............................။

Friend ever ဘာသာျပန္သည္။